จากคอลัมน์”ร้อยฝันปันศิลป์” ในหนังสือพิมพ์แนวหน้า
โดย พญ.นภาพร ลิมป์ปิยากร
Expulsion from the Paradise detail by Paolo Giovanni
เมื่ออดัมและอีฟฝ่าฝืนคำบัญชาของพระเจ้าที่ห้ามมิให้ทั้งสองรับประทานผลจากต้นไม้แห่งความรู้แล้ว อดัมจึงรู้สึกผิดและหลบซ่อนตัวเพื่อมิให้พระเจ้าทรงเห็น ครั้นพระเจ้าทรงเรียกหาอดัม เขาจึงตะโกนไปว่าเขากำลังหลบซ่อนตัวเพราะเขาหลงเชื่ออีฟรับประทานผลไม้ที่พระองค์ทรงห้ามไว้ พระองค์จึงถามอีฟว่าเหตุใดจึงไม่เชื่อฟัง อีฟตอบว่างูเป็นผู้แนะนำว่าหากรับประทานผลไม้นี้ นางจะฉลาดและสามารถแยกถูกผิดได้เหมือนอย่างพระเจ้า นางจึงฝ่าฝืนคำบัญชา
พระเจ้าทรงพิโรธและทรงสาปให้งูไม่สามารถเดินได้อีกต่อไป ต้องเลื้อยไปบนผงฝุ่นสกปรก อีกทั้งยังจะเป็นที่รังเกียจของสตรีและเด็กตลอดกาล สำหรับอีฟนั้น พระเจ้าก็ทรงสาปให้นางต้องได้รับความเจ็บปวดจากการคลอดบุตร และต้องรับใช้สามีตลอดชีวิต ส่วนอดัมก็ต้องได้รับความทุกข์ยากจากการขุดดินเพื่อหาอาหาร อีกทั้งยังไม่สามารถมีชีวิตนิรันดร์ได้อีกต่อไป ต้องกลับลงสู่ดินหลังจากที่เขาตาย หลังเสร็จสิ้นการลงโทษ พระองค์จึงทรงขับทั้งสองออกจากสรวงสวรรค์
The Reproach of Adam and Eve by Domenichino
ศิลปินที่เขียนรูปตอนที่พระเจ้าทรงตำหนิอดัมกับอีฟก็คือ Domenico Zampieri หรือ Domenichino ศิลปินชาวโบโลญาแห่งคริสต์ศตวรรษที่ 17 ภาพ The Reproach of Adam and Eve ที่เขาเขียนขึ้นในปี 1623 ซึ่งปัจจุบันจัดแสดงอยู่ ณ Musee des Beaux-Arts เมือง Grenoble ฝรั่งเศสนั้นเป็นภาพที่พระเจ้าทรงพิโรธสุดขีดและทรงกล่าวตำหนิอดัมและอีฟอย่างดุเดือด
The Reproach of Adam detail and Eve by Domenichino
สังเกตได้จากสีหน้า ท่าทางของพระองค์ รวมทั้งภาษากายของเหล่าเทวดาตัวน้อยที่ล้อมรอบพระองค์ด้วย แต่แทนที่อดัมจะสำนึกผิด เขากลับทำท่าไม่ยี่หระและต่อล้อต่อเถียง ซ้ำยังโทษว่าเป็นความผิดของอีฟ ส่วนอีฟก็โทษว่าเป็นเพราะงูด้วย
The Reproach of Adam and Eve detail2 by Domenichino
นักประวัติศาสตร์ศิลป์เชื่อว่าภาพนี้ได้รับอิทธิพลมาจาก Creation of Adam ใน Sistine Chapel ของ Michelangelo โดยเฉพาะการจัดองค์ประกอบของภาพตรงส่วนที่เป็นพระเจ้านั้น แทบจะเรียกได้ว่าเหมือนกันอย่างกับแกะเลยทีเดียว
Creation of Adam detail3
และต้นไม้แห่งความรู้ทางด้านขวาก็เป็นต้นมะเดื่อเช่นเดียวกันด้วย
Expulsion of Adam and Eve from Paradise 1414 by Jacopo della Quercia
ส่วนศิลปินที่เขียนเรื่องราวของอดัมและอีฟที่ถูกขับออกจากสวนสวรรค์มีหลายคนโดยให้ชื่อต่าง ๆ กันไป อาทิ 1) Jacopo della Quercia ช่างแกะสลักที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของ Sienese School เขาแกะสลักหินอ่อนไว้สองภาพโดยตั้งชื่อว่า a) Expulsion of Adam and Eve from Paradise ซึ่งปัจจุบันจัดแสดง ณ Ospeale della Scala เมือง Siena ดั้งเดิมนั้น ศิลปินต้องการแกะสลักภาพเพื่ออุทิศให้กับพระแม่มารี แต่ภายหลังเขาเปลี่ยนใจจึงหันมาแกะภาพนี้แทน แม้ผลงานที่หลงเหลืออยู่ชิ้นนี้จะขาดความสมบูรณ์ แต่ก็ยังคงสามารถที่จะสะท้อนให้เห็นถึงฝีมือของศิลปินได้อยู่บ้าง
Expulsion from the Paradise 1435 by Jacopo della Quercia
b) Expulsion from the Paradise ซึ่งปัจจุบันจัดแสดงอยู่ ณ San Petronio เมืองโบโลญานั้นยังคงสมบูรณ์และมีรายละเอียด เช่น เส้นผม และเสื้อผ้าของเทวดาอยู่จึงเป็นเครื่องชี้ว่า Jacopo della Quercia เป็นช่างแกะสลักฝีมือดีที่สุดคนหนึ่งของยุคเลยทีเดียว
Annuciation and Expulsion from the Paradise by Paolo Giovanni
2) Paolo Giovanni ศิลปินผู้มีบทบาทสำคัญที่สุดคนหนึ่งของ Sienese School แห่งคริสต์ศตวรรษที่ 14 ภาพ The Expulsion from the Paradise ที่เป็นส่วนหนึ่งของภาพ The Annunciation and Expulsion from Paradise ซึ่งเขาเขียนขึ้นในปี 1435 ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ ณ National Gallery of Art กรุงวอชิงตันนั้นเป็นตัวอย่างที่ดีของผลงานแนว Sienese School แต่ก็ยังมีลักษณะเฉพาะตรงที่
Annuciation and Expulsion from the Paradise detail by Paolo Giovanni
เขาใช้สีที่ตรงข้ามกัน สัดส่วนที่ผิดปกติ และลักษณะของการจัดโครงสร้างที่เร้าอารมณ์เพื่อบอกเล่าเรื่องราว ในภาพนี้ศิลปินต้องการเน้นเรื่องการบอกข่าวกับพระแม่มารีว่าพระองค์จะเป็นผู้ให้กำเนิดพระบุตรในไม่ช้ามากกว่า แต่เพื่อเป็นการเตือนใจให้ศาสนิกชนทราบถึงสาเหตุที่พวกเขาต้องมีพระบุตรมาไถ่บาปก็เพราะอีฟก่อบาปครั้งแรก ศิลปินจึงวาดภาพ The Expulsion from Paradise ไว้ด้วย
Expulsion from the Paradise by Paolo Giovanni
นอกจากภาพที่ Paolo Giovanni เขียนในปี 1435 แล้ว ในปี 1445 เขายังเขียนภาพ Expulsion from the Paradise ไว้เป็นส่วนหนึ่งของ The Creation and the Expulsion from the Paradise ซึ่งปัจจุบันจัดแสดง ณ Metropolitan Museum of Art กรุงนิวยอร์กด้วย ผู้ชมจะเห็นว่า ภาพนี้ได้รับอิทธิพลจากภาพแรกค่อนข้างมาก แม้แต่หน้าตาและกิริยาท่าทางของอดัมและอีฟก็ยังกับมาจากพิมพ์เดียวกันเลยทีเดียว
